Maria Poprzęcka Ordre des livres

Skarb ? słowo, kt�rym nazywamy coś dla nas najcenniejszego. Skarb może mieć postać materialną, być kosztownym i kunsztownym przedmiotem o ważnej funkcji sakralnej lub świeckiej - mszalnym kielichem, monstrancją, kr�lewską koroną. Ale może też być czymś z pozoru materialnym nic nie wartym ? jak drobne szczątki ciał świętych, dla kt�rych wspaniałe złote relikwiarze są zaledwie oprawą. Skarb może w końcu być czymś o wartości niematerialnej ? pamięcią, uczuciem, widokiem. Może być wreszcie najdroższą nam osobą ? pisze we wstępnie wspaniałego albumu jego autorka Maria Poprzęcka. Ten wyjątkowy album zawiera kilkadziesiąt przykład�w bezcennych dla Polak�w świadectw polskiej historii i kultury: budynk�w, dzieł sztuki, wizerunk�w i krajobraz�w. Przygotowany w wersji polsko-angielskiej będzie wspaniałym upominkiem na każdą okazję, jako prezent ślubny, nagroda szkolna, pamiątka zabrana znad Wisły przez cudzoziemc�w. Zapewne będzie też nieocenionym wspomnieniem rodzinnego kraju dla wszystkich Polak�w mieszkających za granicą.

Sprawcą tych tekstów jest oko. A raczej para żywych oczu. Oczu ciekawych wszystkiego, patrzących na świat zachłannie, raz w pośpiechu, raz w zagapieniu. Oczu, które ciągnie daleki świat, ale i własny śmietnik. Równie urzeczonych hinduistycznymi świątyniami, jak podwórkowym habitatem dla bezpańskich kotów. Kochających sztukę, ale odpornych na muzealne zbiegowiska arcydzieł. Oczu łasych na absurdy, ale też czułych na krzywdę i fałsz. A nade wszystko wciąż utwierdzanych w wierze, że „świat jest tak piękny, że aż zatyka”.

Co wsp�lnego ma wiktoriańska dama Margaret Cameron z lekceważącą konwenanse Lee Miller? Czy ktokolwiek zainteresowałby się malarstwem Marie Laurencin, gdyby nie jej romans z Apollinaire?em? Czy usłyszelibyśmy o Dorze Maar, gdyby nie Picasso? ?Uczta bogiń? to kameralne spotkanie dwunastu artystek. Zestawienie to m�j całkowicie osobisty wyb�r. Nie ma tu jednego kryterium. Przeciwnie ? urzekała mnie odmienność ich los�w i sztuki. Niekt�re budzą podziw ? dla talentu, osiągnięć artystycznych i życiowych, także urody, inne zdają się wręcz niezbyt sympatyczne ? wykorzystują swoją kobiecość, są nawet wyrachowane. Wszystkie walczyły z przeciwnościami losu. No i tworzyły sztukę.

Nagość... nie ma bodaj drugiego tematu na tyle sposobów przetwarzanego przez twórców wszystkich wieków i kultur. A wszystko dzięki temu, że niemal każdym gestem artysty rządził głęboki, najczęściej podświadomy odruch: seksualna konieczność zbliżenia się do innego ludzkiego ciała w ten czy ów sposób zakrywanego przez główny wynalazek ludzkości - kulturę.