Sebastian Piątkowski Ordre des livres

Autor stara się odpowiedzieć na pytanie, jak mieszkańcy Generalnego Gubernatorstwa próbowali odnaleźć się w brutalnych realiach wojny i okupacji. Ogłoszenia drobne pozwalają przybliżyć takie elementy życia codziennego, jak dążenie do zachowania integralności rodziny i budowania nowych związków, próby zapewnienia sobie i bliskim materialnych podstaw bytu przez znalezienie odpowiedniej pracy, starania o zdobycie mieszkania, odzieży, obuwia czy opału. Przez pryzmat ogłoszeń możemy dostrzec takie zjawiska jak pauperyzacja czy ubóstwo dotykające zarówno mieszkańców centralnych ziem polskich, jak i wysiedleńców z ziem wcielonych do Rzeszy.

W tomie zamieszczone zostały 173 dokumenty dotyczące pomocy udzielanej Żydom przez Polak ów na terenie dystryktu Galicja Generalnego Gubernatorstwa i na Wolyniu. W większości są to protokoły przesłuchań świadków, sporządzone przez pracowników Głównej Komisji Badania Zbrodni Hitlerowskich w Polsce. Ukazują one najróżniejsze formy pomocy, a zwłaszcza: wyrabianie fałszywych dokumentów, przekazywanie żywności, ukrywanie okresowe, ukrywanie długotrwałe. W części z nich występują informacje o represjach, jakie spotkały ukrywanych i ratujących ze strony Niemców i ich współpracowników.

W tomie zamieszczone zostały dokumenty dotyczące pomocy udzielanej przez Polaków Żydom na terenie dystryktu lubelskiego Generalnego Gubernatorstwa. W większości są to protokoły przesłuchań świadków, sporządzone przez pracowników Głównej Komisji Badania Zbrodni Hitlerowskiej w Polsce i jej oddziałów terenowych. Towarzyszą im listy kierowane przez ratowników do GKBZHwP, a także relacje ocalonych. Dokumenty dotyczą najróżniejszych for pomocy, począwszy od wsparcia żywnościowego, poprzez pomoc w zdobyciu fałszywych tożsamości, czy też okresowe ukrywanie, a skończywszy na ukrywaniu długotrwałym (wielomiesięcznym wieloletnim). Część dokumentów porusza problem represji dokonanych przez Niemców na Polakach za wspieranie ludności żydowskiej.

Relacje o pomocy udzielanej Zydom przez Polakow w latach 1939-1945. Tom 4