Joanna Beata Michlic Livres

A study based on early postwar testimonies of 90 Jewish children and 25 Polish rescuers (held in various archives), as well as on some later accounts and other sources. Argues that the testimonies shed light on rescue activities and help examine the subject of Polish-Jewish relations during the Holocaust on a micro level and from a bottom-up perspective. An in-depth analysis allows historians to reconstruct categories of child survivors (e.g. those who were in hiding, those who posed as Poles, and some other cases) and the means that they used to cope with social realities on the "Aryan side". The testimonies reflect social interactions between the children and various individuals in Polish society, and show that seemingly opposing reactions such as betrayal, hostility, and indifference on the one hand, and sacrifice, dedication, and compassionate care on the other could intersect, and that the motives of the rescuers were multifaceted. Dwells, also, on the halting of rescue activities and the motives for that. Remarkably, many observations made by children regarding the dynamics of Polish-Jewish relations are similar to observations made by Polish rescuers, which undermines the arguments on separate and incompatible Polish and Jewish historical memories of the Holocaust.

Publikacja składa się z esejów Joanny Michlic po raz pierwszy publikowanych w języku polskim. Teksty te dotyczą doświadczenia Holokaustu żydowskich dzieci i nastolatków z Polski. Przybliżają polskiemu czytelnikowi nowe metody naukowe analizy i interpretacji świadectw młodych ocaleńców. Ukazują ważność tych świadectw nie tylko w rekonstrukcji historycznej wojennych i powojennych losów oraz tożsamości dzieci i ich pamięci o Zagładzie, ale także w badaniach nad relacjami polsko-żydowskimi po 1939 roku, przemocą antysemicką i skomplikowaną historią Polaków ratujących Żydów.

Prezentowana praca poświęcona jest trwaniu oraz ewolucji stereotypów antyżydowskich pod koniec XIX wieku i w latach międzywojennych na tle historycznym, ich utrwaleniu względnie przemianom podczas lat okupacji oraz Zagłady, a wreszcie powrotowi tych stereotypów w nowych warunkach historycznych i ich przeobrażeniom po wojnie. Autorka proponuje zwartą, logicznie uzasadnioną interpretację polskiego antysemityzmu, jako zjawiska kulturowego w najszerszym znaczeniu tego terminu.

Was hat der Holocaust in Kindern und Jugendlichen ausgelöst, die ihn überlebten? Die polnische Historikerin Joanna Beata Michlic versucht, Antworten zu finden. Sie widmet sich jener von der Forschung oft übersehenen Gruppe und legt eine »intime Sozialgeschichte« der jüngsten Überlebenden während und nach dem Holocaust vor. Im Zentrum steht der subjektive Blick der überlebenden Kinder aus Polen und Westeuropa, die Folgen ihrer traumatischen Erfahrungen für sich selbst, ihre Familien und ihr weiteres Leben. Der Holocaust endete 1945 nicht für die verfolgten Kinder. Sie mussten sich unter veränderten Bedingungen zurechtfinden, ihre sozialen Identitäten und Beziehungen zu Erwachsenen und Gleichaltrigen neu aufbauen. Die Autorin hinterfragt Darstellungen, die den Überlebenskampf der Kinder überhöhen, ihre emotionale Stärke preisen und ihr erfolgreiches Nachkriegsleben feiern. Die Wirklichkeit war fragiler. In dem Band erfahren wir anhand autobiografischer Texte und Dokumente viel darüber, wie die Kinder lernten, mit der unmittelbaren Realität nach dem Krieg, ihrer Erinnerung an den Völkermord und den Herausforderungen der Nachkriegsgesellschaften umzugehen.