Piela Agnieszka Livres

W wigilijny poranek trzy przyjaciółki od zawsze i na zawsze spotykają się jak co roku na uroczystym śniadaniu. Laura szefowa dużej stacji telewizyjnej, Agata reżyserka największych widowisk rozrywkowych, i Wiktoria właścicielka świetnie prosperującej agencji aktorskiej. Piękne, bogate, spełnione w miłości czego można chcieć więcej? Może tylko tego, żeby to trwało wiecznie. Ale los okazuje się niezwykle złośliwy i świat tych trzech kobiet rozpada się jak domek z kart w ciągu jednego dnia i to w Wigilię! Na dodatek muszą poskładać go na nowo do Sylwestra. Będzie zabawnie, przewrotnie i bardzo wzruszająco. To, co na początku wydawało się tragedią, może okazać się wstępem do zupełnie innego życia. Poczucie humoru, siła charakteru i kobieca solidarność przydadzą się w tej sytuacji. Ale niezbędne staną się także cygański tabor, urodziwy lekarz, uczuciowy kurier i egzaltowana gwiazda show-biznesu. Czy Laurze, Agacie i Wiktorii uda się ocalić przyjaźń, odzyskać miłość, znaleźć to, co najważniejsze? Życie przecież rzadko układa się tak jak w komediach romantycznych. Chyba że mamy święta!

Pierwszy na polskim rynku wydawniczym leksykon prezentujący frazeologizmy z zabytkowymi formami języka polskiego. Słownik dokumentuje związki wyrazowe z reliktami fonetycznymi, fleksyjnymi, słowotwórczymi, leksykalnymi, semantycznymi, składniowymi, ukazując skalę dziedzictwa kulturowo-językowego w polszczyźnie XXI wieku. Słownik pozwala lepiej poznać związki frazeologiczne, w skład których wchodzą archaizmy, a także zrozumieć ich funkcjonowanie we współczesnym języku polskim. Na co dzień bowiem posługujemy się takimi frazeologizmami, ale na ogół nie jesteśmy świadomi, że stanowią one pamiątki po wcześniejszych etapach rozwoju polszczyzny. Słownik zawiera: ponad 500 haseł – zabytkowych form języka polskiego, około 1000 frazeologizmów, w skład których wchodzą stare wyrazy, autentyczne przykłady ilustrujące użycie frazeologizmów, ciekawostki językowe, alfabetyczny indeks archaizmów będących częścią związków frazeologicznych. Dodatkowe informacje o słowniku: wyrazem hasłowym jest archaizm, anachronizm lub historyzm wchodzący w skład danego związku frazeologicznego, hasła uporządkowano w układzie alfabetycznym, w obrębie każdego z nich zamieszczono związki wyrazowe, niektóre artykuły hasłowe zakończono dodatkowym komentarzem odautorskim, na który składają się m.in. wskazówki faktograficzno-etymologiczne czy dane na temat ewolucji formalno-znaczeniowej poszczególnych słów czy związków wyrazowych. Słownik jest przydatny zarówno dla językoznawców, jak i w edukacji akademickiej i szkolnej. Jego adresatem jest każdy miłośnik mowy ojczystej.

Podstawowym celem monografii jest opis wybranych współczesnych połączeń wyrazowych (frazeologizmy, paremie, zestawienia, terminy) mieszczących w swoim składzie archaizm semantyczny. Omawiane w pracy konstrukcje słowne nie noszą wyraźnych śladów archaiczności, z pozoru są współczesne, tożsame, niczym się nie wyróżniają. To dowód na to, że ślady obecności historii we współczesnej polszczyźnie nie zawsze łatwo wykryć, czasem są one utajone, a nawet nieuświadamiane. Tego typu związki wyrazowe autorka nazywa w rozprawie tradycjonalizmami (w opozycji do związków bez archaicznych form języka w swoim składzie). Analizie poddaje każdą z osobna konstrukcję słowną z archaizmem, pokazuje w przekroju historycznym jej losy w języku polskim. Opis zachowanych do współczesności jednostek jest dla badaczki bodźcem do podejmowania szerszych rozmyślań m.in. na temat powodów trwałości jednych frazeologizmów z elementem archaicznym i braku stabilizacji innych czy procesów reinterpretacyjnych. Fakt, że wyrazy zachowały swoje dawne znaczenia w konstrukcjach słownych, nie oznacza jeszcze, że te sensy są trwałe i nie mogą ulec zapomnieniu. Zdarza się, że konstrukcje słowne mieszczące jakiś historyczny element języka są dzisiaj rozumiane na nowo, interpretowane na podstawie aktualnego znaczenia wyrazu, czasem ulegają modyfikacjom semantycznym czy formalnym.

Prezentowana książka pomyślana została jako źródło ciekawostek językowych. Jest ona pokłosiem przygotowywanych przez autorkę charakterystyk wybranych z zasobów polszczyzny wyrazów i utartych konstrukcji słownych na potrzeby wystąpień przed radiową publicznością audycji Redaktor Agnieszki Strzemińskiej Słowa i słówka. Chwycić języka, czyli z sekretów polszczyzny obejmuje 104 szkice traktujące o tajemnicach ojczystej mowy. Opracowanie zawiera różnorodny materiał językowy. Agnieszka Piela opisuje słowa, które mocno intrygują samym swoim brzmieniem, np.: absztyfikant, fidrygałki, safanduła, oraz frazeologizmy, które mieszczą w swoim składzie jakiś enigmatyczny wyraz, np.: brać na spytki, nudy na pudy, śmiać się w kułak. Oprócz tego autorka uwagę kieruje na leksemy z pozoru zupełnie zwyczajne, np.: dworzec, przeciąg, rosół te, jak się okazuje, również skrywają jakiś językowy sekret. Badany zbiór leksemów i połączeń wyrazowych jest bazą do obserwacji zjawisk, których dotykają formy językowe w perspektywie czasowej. W publikacji wiele miejsca poświęcono dawnym obyczajom, a liczne odwołania do tekstów literackich i kulturowych nie tylko ubarwiają wykład, lecz także pozwalają lepiej zrozumieć język naszych przodków i współczesną polszczyznę. Kompozycja pracy pozwala na dwojaki sposób lektury książki: albo od deski do deski, albo poszczególnych jej części tych, które w danej chwili najbardziej czytelnika interesują. Każda bowiem opowiastka językowa stanowi zamkniętą całość.