KAMILA ŻUKOWSKA Livres

Inspiracji metodologicznych dostarczają tu przede wszystkim prace przedstawicieli tak zwanej Szkoły Frankfurckiej z Dialektyką oświecenia Horkheimera i Adorna na czele. Wychodząc z założenia, że Wiek Świateł jest epoką wewnętrznych aporii, autorka próbuje pokazać ich obecność w twórczości Krasickiego. Z jej rozważań wyłania się pisarz rozdarty pomiędzy tradycją a nowoczesnością, spadkobierca konserwatywnych idei szlacheckich, ziemiański obywatel i - jednocześnie - oświeceniowy intelektualista. Ukazanie tego fascynującego splotu sarmatyzmu z Oświeceniem w działalności artystycznej najwybitniejszego polskiego poety tych czasów, jest także przyczynkiem do chętnie w ostatnich latach podejmowanych rozważań na temat specyfiki rodzimej adaptacji idei Oświecenia francuskiego i angielskiego. [...] Konkludując: recenzowana praca to wynik uważnej lektury pism Krasickiego, świadczący o wrażliwości na napięcia aksjologiczne i światopoglądowe ewokowane przez tekst literacki oraz na wpisane w niego paradoksy i ideologiczne sprzeczności. Dyskurs charakteryzuje się dociekliwością i odwagą w formułowaniu pytań, co skłania odbiorcę do ponownego przemyślenia utrwalonych w literaturoznawstwie sądów na temat filozofii wpisanej w twórczość XBW, niejednokrotnie też rzuca na te kwestie nowe światło.

Książka Kamili Żukowskiej Poetyka totalna. O antropologii literatury Northropa Frye'a jest cennym uzupełnieniem prac poświęconych teorii mitokrytycznej wybitnego amerykańskiego badacza mitu. Autorka, opierając się na opus magnum badacza (słynna Anatomia krytyki ukazała się w Polsce zupełnie niedawno), przeprowadza wnikliwą analizę jego teorii, opierając się na swej szerokiej wiedzy z antropologii i literaturoznawstwa po to, by badania Frye'a nad mitem jako kategorią analizy literatury umiejscowić w kontekście szerszej refleksji humanistycznej. Zadanie to było niełatwe, bowiem Frye budując swój system, posługuje się klasycznymi pojęciami, nadając im zupełnie nowe znaczenie, wychodząc poza intuicyjne ścieżki hermeneutyczne. Autorka jednak potrafiła mu sprostać, odnajdując powiązania we Frye'owskim myśleniu o micie jako rudymentarnej jednostce znaczeniowej z myśleniem m.in. strukturalnym (porównanie pojęcia mitu m.in. z koncepcją C. Levi-Straussa) czy kognitywnym, udowadniając, że kategoria przestrzeni używana przez Frye'a pozwala na potraktowanie Frye'owskiego rozumienia mitu w kategoriach uniwersalnych jako rudymentarnej formy ogólnoludzkiego myślenia o świecie. () Dociekania Autorki mają charakter szczegółowy, ale zarazem nieszablonowy, co sprawia, że pracę tę czyta się z dużym zainteresowaniem. Praca Kamili Żukowskiej ukazuje również możliwe ścieżki heurystyczne, którymi mogą podążać badacze posługujący się metodą analizy literatury skonstruowanej przez Frye'a: tekst potraktowany jako symboliczna konstrukcja oparta na podstawowych doświadczeniach człowieka przekształconych przez ludzki umysł w mity może bowiem stanowić jeden z wyznaczników aksjologii czy światopoglądu nie tylko autora, ale danego społeczeństwa, co samo w sobie otwiera badaczom drogę do szerokiej refleksji nad kulturą.