Mała księga Wariacje pocztowe

En savoir plus sur le livre

Utwory Mała księga i Wariacje pocztowe to szczytowe osiągnięcia artystyczne Kazimierza Brandysa, powstałe w latach 1968–1971 w reakcji na antysemicką i antyinteligencką kampanię. Mała księga to wspomnieniowa opowieść o rodzinie pisarza i jego młodzieńczych latach, obejmująca okres od połowy XIX wieku do II wojny światowej. Autor z pietyzmem, czułością i humorem przedstawia detale, a także szerszą panoramę losów „Polaków pochodzenia niesłowiańskiego” – zasymilowanych Żydów i ich wkładu w kulturę Polski. Wariacje pocztowe, błyskotliwa powieść epistolarna, operuje stylizacją na różne historyczne odmiany polszczyzny, interpretując ostatnie dwieście lat historii Polski przez pryzmat fikcyjnej rodziny, z uwzględnieniem warstwy szlacheckiej i polskiej inteligencji. Oba teksty wzajemnie się oświetlają; Wariacje rozwijają wątki z Małej księgi, która dostarcza autobiograficznego kontekstu. Stanowią one cezurę w twórczości Brandysa, który ujawnia swoje żydowskie pochodzenie. Oba dzieła były szeroko komentowane, a Wariacje pocztowe wywołały intensywną dyskusję w prasie literackiej. Kazimierz Brandys (1916–2000) był prozaikiem, eseistą i autorem scenariuszy, a jego twórczość, w tym Mała księga i Wariacje pocztowe, zdobyła uznanie i była wielokrotnie adaptowana.