Spotkania

Wstęp autorstwa Zdzisława Żygulskiego jun.Andrzej Banach: jeden z tw�rc�w kulturalnego środowiska krakowskiego drugiej połowy XX wieku. Po II wojnie światowej większość polskich miast leżała w gruzach, a Krak�w ocalał i stał się naturalnym miejscem osiedlenia polskiej inteligencji. W Krakowie spotkać można było wybitnych pisarzy i poet�w oraz kompozytor�w. Pojawili się artyści wygnani z Wilna i Lwowa. Życie intelektualno-artystyczne kwitło w�wczas, nie tyle nawet w kawiarniach i kabaretach, ile w domach artyst�w i profesor�w Uniwersytetu Jagiellońskiego. W latach pięćdziesiątych poznałem Andrzeja Banacha u moich przyjaci�ł, Jerzego i Jadwigi Bandur�w, mieszkających przy dawnej ulicy Wolskiej (w�wczas Manifestu Lipcowego, obecnie Piłsudskiego), w domu, gdzie miała swoją pracownię Olga Boznańska.Jerzy Bandura był wybitnym rzeźbiarzem, profesorem Akademii Sztuk Pięknych, w kt�rej ? też jako profesor ? wykładałem historię sztuki i kostiumologię. Dom Bandur�w był niejako naturalnym miejscem spotkań wybitnych artyst�w oraz intelektualist�w krakowskich. Przychodził tam Kazimierz Wyka z żoną Barbarą, a także znakomity grafik i rzeźbiarz Andrzej Stopka. Bandura zasłynął jako tw�rca Pomnika Grunwaldzkiego, postawionego na polu tej bitwy. Spotkania artystyczne w domu Bandur�w były nieustającą dyskusją i wymianą pogląd�w artystycznych, ale i przeżyć osobistych. Rozmowy z artystami należały do tradycji kultury europejskiej od starożytności, renesansu, salon�w XVIII i XIX wieku; tradycja ta upadła w innych miastach polskich, w Krakowie przetrwała niemal do końca XX wieku.W spotkaniach uczestniczył Andrzej Banach wraz z żoną Elą ? wspominali swych profesor�w, opowiadali o podr�żach, fascynacjach artystami, obrazami i książkami. Banachowie prowadzili też własny salon przy ulicy Mikołajskiej; stałym bywalcem był tam filmowiec Jan Łomnicki, kt�ry rok po śmierci Banacha z posiadanych materiał�w zmontował wspaniały film o nim, a przewodnią muzyką jest Beethovenowska melodia Dla Elizy w opracowaniu 8 Spotkania Piotra Hertela. Andrzeja Banacha wspominali przyjaciele: Zdzisław Beksiński, Franciszek Starowieyski, Władysław Hasior. Sam Andrzej Banach był obdarzony niezwykłym talentem właściwym pisarzom: obserwacji ludzi, ich zachowań, wyglądu, a także odkrywania ich słabości.